Patron

Józef Sebastian Pelczar urodził się 17 stycznia 1842 roku w Korczynie, jako trzecie spośród czworga dzieci Wojciecha i Marianny z Mięsowiczów. W wieku sześciu lat rozpoczął naukę w szkole parafialnej w Korczynie. Już po dwóch latach nauki - w 1850 roku, rodzice widząc zdolności swojego syna zdecydowali się wysłać go na dalszą naukę do szkoły głównej w Rzeszowie, a następnie do gimnazjum. Po ukończeniu szóstej klasy gimnazjalnej, zdecydował się wstąpić do Seminarium duchownego w Przemyślu. W 1858 roku zamieszkał w budynku seminarium kontynuując dalszą naukę gimnazjalną, gdyż warunkiem przyjęcia do grona kleryków było ukończenie ośmiu klas gimnazjum i zdanie egzaminu dojrzałości.

Święcenia kapłańskie przyjął 17 lipca 1864 roku. Pierwszą posługę kapłańską podjął jako wikariusz w parafii w Samborze. W grudniu 1865 roku wyjechał na studia teologiczne do Rzymu. Wykłady natomiast rozpoczął 2 stycznia 1866 roku w Collegium Romanum i już 5 lipca 1866 roku zdał egzamin licencjacki z teologii. W tym samym roku uzyskał również tytuł doktora na papieskim uniwersytecie Sapientia. Obok studiów teologicznych podjął również studia z zakresu prawa kanonicznego, które ukończył w Instytucie św. Apolinarego z tytułem doktora 3 kwietnia 1868 roku.

Po studiach wrócił do diecezji podejmując pracę duszpasterską jako wikariusz w Wojutyczach, a następnie w Samborze. W 1869 roku przyjechał do Przemyśla by podjąć obowiązki prefekta w Wyższym Seminarium Duchownym. Rok później objął katedrę teologii pastoralnej, a w 1876 roku podjął wykłady z prawa kanonicznego.

W 1877 roku został mianowany na stanowisko profesora zwyczajnego historii kościelnej i prawa kanonicznego na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1880 roku powierzono mu urząd prorektora, następnie dziekana Wydziału teologicznego, a w latach 1882-1883 rektora Uniwersytetu. Ksiądz Pelczar oprócz pracy naukowej i dydaktycznej dał się poznać jako człowiek światły, znakomity organizator, kaznodzieja i przyjaciel młodzieży. W trosce o najbardziej potrzebujących oddawał się działalności społecznej i charytatywnej. W roku 1891 wszedł do zarządu Towarzystwa św. Wincentego a Paulo jako zastępca prezesa Rady Nadzorczej. Również w tym samym roku zainicjował powołanie Bractwa NMP Królowej Korony Polskiej. W latach 1883-1899 przejął obowiązki prezesa Towarzystwa Oświaty Ludowej. W 1894 roku założył w Krakowie Zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego.

W 1899 roku został mianowany biskupem pomocniczym, a rok później ordynariuszem diecezji przemyskiej, dając się poznać jako gorliwy pasterz, zatroskany o dobro powierzonych mu dusz. Był mężem modlitwy, z której nieustannie czerpał natchnienie i moc do pracy apostolskiej. Powołał do życia Małe seminarium dla kształcenia chłopców pragnących w przyszłości wejść na drogę powołania kapłańskiego, zreformował studia i pracę formacyjną alumnów, przeprowadził trzy synody diecezjalne, zakładał nowe parafie, popierał budowę nowych kościołów na terenie diecezji. W 1902 roku założył Muzeum diecezjalne, prowadzące swoją nieprzerwaną działalność aż do dnia dzisiejszego. Z inicjatywy biskupa utworzono w diecezji Zjednoczenie Chrześcijańskich Robotników, a w 1906 roku powołano Związek Katolicko-Społeczny, działający w duchu przyszłej Akcji Katolickiej. W czasie pierwszej wojny światowej służył pomocą ofiarom wojny zakładając Komitet do opieki nad biednymi rodzinami, działający od 1915 roku jako Delegacja Diecezjalna Krakowskiego Książęco-Biskupiego Komitetu Ratunkowego. Obdarzony wieloma talentami pracował nieustannie nad ich pomnażaniem i rozwijaniem, czego dowodem jest pozostawiona bogata spuścizna pisarska, w skład której wchodzą dzieła teologiczne, historyczne, z dziedziny prawa kanonicznego, podręczniki, listy pasterskie i kazania. Najcenniejsze jego dzieło to: Życie duchowe czyli doskonałość chrześcijańska, która przez dziesiątki lat służyła zarówno kapłanom jak i osobom świeckim jako podręcznik chrześcijańskiego życia wewnętrznego.

Zmarł w nocy z 27 na 28 marca 1924 roku. Zostawił po sobie pamięć człowieka Bożego, który w trudnych czasach, w jakich przyszło mu żyć, z pełną gorliwością pełnił pasterską posługę w duchu Ewangelii Chrystusowej. Został beatyfikowany w Rzeszowie 2 czerwca 1991 roku przez Ojca Świętego Jana Pawła II, a 18 maja 2003 roku kanonizowany wraz z bł. Urszulą Ledóchowską na Placu św. Piotra w Rzymie. Jego relikwie znajdują się w archikatedrze w Przemyślu. Jego liturgiczne wspomnienie przypada 19 stycznia. Jest patronem diecezji rzeszowskiej.